Brede steun voor maatschappelijk prioriteren, ACM roept netbeheerders op aan de slag te gaan

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft 78 reacties ontvangen op het ontwerp codebesluit prioriteringsruimte transportverzoeken. Uit deze reacties blijkt dat betrokkenen positief zijn over het voorstel om het verlenen van voorrang aan projecten die bijdragen aan belangrijke maatschappelijke doelen vast te leggen in een wettelijke regeling. Netbeheerders krijgen met dit voorstel de mogelijkheid om af te wijken van het gebruikelijke principe ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’ bij het geven van toegang tot het elektriciteitsnet. De ACM roept de netbeheerders op hiermee aan de slag te gaan. In ieder geval door de nodige voorbereidingen te treffen. Als netbeheerders in een concreet geval kunnen motiveren waarom voorrang nu al nodig is, dan zal de ACM niet handhavend optreden.

Ingediende zienswijzen codevoorstel maatschappelijk prioriteren

De ACM heeft in de reacties op het voorstel maatschappelijk prioriteren ook suggesties gekregen om het voorstel te verbeteren. Meerdere partijen willen het prioriteringskader uitbreiden met extra maatschappelijke doelen. Tegelijkertijd vinden enkele partijen dat het voorgestelde prioriteringskader te breed is en juist beperkt moet worden tot strikt noodzakelijke gevallen. De ACM wil in maart 2024 een definitief codebesluit publiceren.

Aanpak congestieproblematiek

De ACM wil de energietransitie versnellen en maatschappelijk prioriteren is één van de acties waarmee de ACM de problematiek van het volle stroomnet aanpakt. Netbeheerders kunnen hiermee voorrang geven aan projecten die bijdragen aan belangrijke maatschappelijke doelen, zoals veiligheid, gezondheidszorg, duurzaamheid en het oplossen van netcongestie. Hierdoor wordt de schaarse transportcapaciteit zo goed mogelijk verdeeld in de tijd die netbeheerders nodig hebben om de netten te verzwaren.

Naast maatschappelijk prioriteren werkt de ACM ook aan andere maatregelen waarmee de congestieproblematiek wordt aangepakt. Congestiemanagement houdt in dat producenten en afnemers van elektriciteit helpen het net minder te belasten. Dat kan door het leveren of afnemen van stroom tijdelijk te verminderen op momenten dat er te weinig capaciteit is. Zo heeft de ACM op 25 september 2023 een ontwerp codebesluit gepubliceerd waarmee de inzet van congestiemanagement wordt vergroot. Ook gaat de ACM deelname aan congestiemanagement verplichten voor zogenoemde gesloten distributiesystemen (GDS). Hierdoor kunnen netbeheerders ook gebruik maken van de flexibiliteit die aanwezig is bij de aangeslotenen op de GDS’en.

Daarnaast wil de ACM het voor netbeheerders mogelijk maken om aansluit- en transportovereenkomsten (ATO) aan te bieden zonder gegarandeerde gecontracteerde transportcapaciteit. Dit betekent dat de aansluiting alleen gebruikt kan worden op momenten dat er voldoende capaciteit beschikbaar is. De ACM heeft onlangs ook het ontwerp codebesluit GOTORK gepubliceerd. Hierdoor wordt het voor netbeheerders mogelijk om onnodig gecontracteerd transportvermogen beschikbaar te stellen aan andere netgebruikers.

Tariefregulering

Om de energietransitie te versnellen moeten netbeheerders ook voldoende financiële ruimte hebben om investeringen in uitbreiding van de netten te doen. ACM wil daar met haar regulering aan bijdragen en oriënteert zich breed op een nieuwe methode voor tariefregulering.

Verder werkt de ACM aan een aanpassing van de tariefstructuur waardoor netgebruikers meer prikkels krijgen om het net slim te benutten. De ACM verwacht in dit kader op korte termijn twee concrete voorstellen van de netbeheerders in behandeling te nemen: een voorstel waarin de transporttarieven gaan variëren tussen tijdsblokken om gebruik van het net op rustige momenten te stimuleren, en een voorstel voor een lager tarief voor opslag en andere flexibiliteitsbronnen indien zij het net op bepaalde momenten ontlasten. Daarnaast doet de ACM onderzoek naar een tarief voor invoeding in het net en naar mogelijke aanvullende wijzigingen in de tariefstructuur die verder kunnen bijdragen aan het efficiënt benutten van het net.

Alle bovengenoemde maatregelen dragen bij aan een efficiëntere netbenutting en aanpak van de congestieproblematiek.