Evaluatierapport ACM leidraad gezamenlijke inkoop geneesmiddelen

In 2016 bracht de Autoriteit Consument & Markt (ACM) de leidraad gezamenlijke inkoop MSZ-geneesmiddelen uit. Met deze leidraad wil de ACM ziekenhuizen en zorgverzekeraars meer duidelijkheid geven over welke mogelijkheden de concurrentieregels bieden voor gezamenlijke inkoop van geneesmiddelen voor de medisch-specialistische zorg. De ACM verwachtte dat er met meer gezamenlijke inkoop lagere prijzen voor geneesmiddelen en betere voorwaarden worden bedongen, die ten goede kunnen komen aan patiënten en verzekerden. Drie jaar later heeft onderzoeks- en adviesbureau SiRM de leidraad geëvalueerd.

Wat komt er uit de evaluatie?

SiRM concludeert dat nadere uitleg van de concurrentieregels heeft geholpen bij de onderhandelingen met geneesmiddelenfabrikanten, maar dat het geen panacee is voor lagere prijzen van geneesmiddelen. Ook andere aspecten dan mededinging belemmeren effectieve inkoop.

De leidraad vormde voor oligopolie geneesmiddelen – middelen waar slechts beperkt alternatieven voor bestaan - een belangrijke stimulans voor ziekenhuizen en zorgverzekeraars om samen op te trekken. Maar die samenwerking leidde ook tot meer complexiteit, waardoor de slagkracht afnam. Bij monopolie geneesmiddelen – middelen waar geen alternatieven voor zijn - hebben zorgverzekeraars een sterkere positie in kunnen nemen. Dat heeft tot lagere kosten en mogelijk enige prijsverlaging geleid.

SiRM concludeert verder dat marktpartijen, om juridische risico’s te vermijden, vaak voorzichtig zijn en ruim binnen de mogelijkheden voor samenwerking blijven. Op verzoek van de ACM heeft SiRM ook naar mogelijke uitbreiding van de leidraad gekeken. SiRM verwacht dat met name meer uitleg over de concurrentieregels bij gezamenlijke inkoop van medische hulpmiddelen kan bijdragen aan lagere kosten.