Scherpere keuzes nodig bij uitbreiding elektriciteitsnet om doelen energietransitie te halen

Netbeheerders doen veel moeite om het probleem van transportschaarste (congestie) op elektriciteitsnetten op te lossen. Toch zullen zij er onder andere vanwege personeelsschaarste, lange vergunningprocedures en materieeltekorten niet in slagen alle geplande projecten op tijd af te ronden. Dat concludeert de Autoriteit Consument & Markt (ACM) na het beoordelen van de investeringsplannen van netbeheerders.

De elektriciteitsnetten van netbeheerders TenneT, Liander, Enexis en Stedin kunnen de vraag naar transportcapaciteit nu al niet aan. De ACM pleit daarom voor een gezamenlijke aanpak samen met de minister voor Klimaat en Energie, decentrale overheden, netbeheerders en marktpartijen.

Manon Leijten, bestuurslid ACM: “Uit onze toets op de investeringsplannen blijkt dat netbeheerders de komende 10 jaar de transportschaarste niet volledig zullen en kunnen oplossen. Er moeten de komende jaren daarom scherpe keuzes gemaakt worden bij het uitbreiden van het elektriciteitsnet. De ACM vindt het belangrijk dat netbeheerders hierbij voorrang kunnen geven aan projecten die bijdragen aan de energietransitie.”

De ACM roept de minister voor Klimaat en Energie daarom op een algemeen prioriteringskader op te stellen aan de hand waarvan netbeheerders projecten voor de energietransitie voorrang kunnen geven. Ook de netbeheerders (verenigd in Netbeheer Nederland) hebben de minister onlangs opgeroepen om zo snel mogelijk met een kader te komen. Uiteraard denkt de ACM hier graag over mee. Als de minister niet met een prioriteringskader komt, zullen netbeheerders - binnen de randvoorwaarden die de wetgeving stelt - zelf moeten blijven kiezen welke netuitbreidingen en -verzwaringen zij eerst en welke zij  later uitvoeren op basis van hun publieke taak.

De ACM heeft de minister voor Klimaat en Energie per brief op de hoogte gebracht van de uitkomsten van haar onderzoek naar de investeringsplannen van netbeheerders. Omdat de ACM inschat dat het probleem van congestie de komende jaren verder zal toenemen en omdat de ACM een risico ziet voor de betrouwbaarheid van de netten heeft de ACM hier in de brief melding van gemaakt. Bij de netbeheerders Liander en Stedin heeft het feit dat zij ervoor kiezen prioriteit te geven aan uitbreiding van hun netten tot gevolg dat zij accepteren dat de benodigde vervangingsinvesteringen niet altijd op tijd kunnen worden gedaan. De ACM kan deze keuze volgen gezien de grote investeringsopgave. Tegelijkertijd is het belangrijk dat de kwaliteit niet zodanig verslechtert dat de leveringszekerheid onder druk komt te staan. De ACM zal hier extra aandacht aan besteden bij de volgende toets op het kwaliteitsborgingssysteem.

De ACM heeft in de investeringsplannen van netbeheerders geen niet-noodzakelijke investeringen aangetroffen. Ook zijn de plannen nu op één na allemaal transparant genoeg, wat betekent dat zij door de netbeheerders vastgesteld kunnen worden. Netbeheerder TenneT moet voor de door haar beheerde netten op land het investeringsplan nog op een aantal punten aanpassen. In deze plannen van TenneT ontbreekt bijvoorbeeld nog informatie over de keuzes die zij maken voor de projecten die zij eerst en die zij later uitvoeren.