NMa maakt prijsvorming voedselketen transparant

Onderzoek van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) geeft inzicht in de kosten en marges in de voedselketen, van producent tot supermarkt, voor aardappelen, uien, komkommers, paprika's, appelen, brood en eieren. Hieruit blijkt dat supermarkten niet in staat zijn geweest om in de periode 2005 – 2008 de prijzen voor deze producten eenzijdig winstgevend te verhogen ten koste van de producent en de consument. De prijs die consumenten voor deze producten betalen, bestaat voor een groot deel uit de kosten van de groothandel en de supermarkten. Dit zijn de belangrijkste conclusies van de NMa naar aanleiding van haar onderzoek naar de prijsvorming in de Agri-food sector.

De NMa wil de resultaten van dit onderzoek graag voorleggen aan de belangrijkste vertegenwoordigers van de Agri-food sector door middel van rondetafelgesprekken. 'Wij hopen met behulp van dit onderzoek een gerichte discussie te hebben over de werking van deze ketens om daarmee de Agri-food sector als geheel transparanter te maken,' aldus Pieter Kalbfleisch, voorzitter van de Raad van Bestuur van de NMa.

Uit het onderzoek blijkt verder dat de prijs in de supermarkt een veelvoud is van de prijs op producentenniveau en dat de supermarkt in euro's de hoogste marge behaalt ten opzichte van de overige schakels in de keten. Maar, zo stelt de NMa, de supermarkt behaalt niet altijd de hoogste marge in percentage van de verkoopprijs ten opzichte van de producent en de groothandel. Alleen voor komkommers, paprika's en uien is dit het geval. Aan deze producten verdient een supermarkt dus het meeste, maar tegelijkertijd zijn de supermarkten niet in staat geweest de prijzen voor deze producten eenzijdig winstgevend te verhogen.

Aanleiding voor het starten van dit onderzoek is de stijging van de voedselprijzen in de afgelopen jaren en signalen hierover van onder meer de Consumentenbond en de Land- en Tuinbouworganisatie (LTO). De NMa heeft onderzocht hoe hoog de verkoopprijs, de kosten en de marge zijn in de verschillende schakels in de bedrijfskolom. Vervolgens is gekeken naar de ontwikkeling van de verkoopprijs en marge over de periode 2005 tot en met 2008. Verder is onderzocht of één van de schakels in de bedrijfskolom een zodanig sterke marktpositie heeft dat die in staat is via een eenzijdige prijsverhoging haar marge te verbeteren. De NMa geeft met dit onderzoek geen formele oordelen in het kader van de handhaving van de Mededingingswet. Door de prijsvorming in de onderzochte bedrijfskolommen transparant te maken, wil de NMa bijdragen aan de marktwerking in de Agri-food sector.

De NMa heeft in haar agenda de Agri-food sector aangewezen als prioriteit. De afgelopen periode is de NMa daarom ook stevig actief geweest in deze sector, onder meer met de recente onaangekondigde bedrijfsbezoeken bij acht ondernemingen die actief zijn op het gebied van de afzet van groente en fruit. De resultaten van dit kartelonderzoek worden verwacht in de tweede helft van 2010.