Handhaving en voortgang binnen agendathema’s ACM
De impact van de coronacrisis op de maatschappij en economie is groot. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft de afgelopen maanden de economische ontwikkelingen op de voet gevolgd en waar nodig gewezen op consumentenrechten en meegedacht over de ruimte die de mededingingsregels bieden om rekening te houden met de uitzonderlijke omstandigheden. Daarnaast zijn ook reguliere handhavingszaken doorgegaan. Zo heeft de ACM het afgelopen half jaar enkele concurrerende bedrijven een boete van bij elkaar ruim 80 miljoen euro opgelegd voor het overtreden van het kartelverbod door het via derden onderling delen van informatie over toekomstige verkoopprijzen. Een ander bedrijf kreeg een boete van ruim een miljoen euro voor het aanbieden van overeenkomsten met een te hoge opzegvergoeding aan consumenten. De sancties volgden na onderzoeken door de ACM naar de naleving van de mededingingsregels en het consumentenrecht. De betreffende bedrijven hebben de rechter gevraagd om schorsing van de openbaarmaking van de boetebesluiten. Deze procedures lopen nog. Details over deze zaken kunnen daarom niet bekend worden gemaakt. Tot slot heeft de ACM aan twee bedrijven boetes opgelegd van in totaal ruim 20.000 euro wegens concurrentievervalsing bij een aanbesteding. Deze boetebesluiten zullen binnenkort worden gepubliceerd.
Focus 2020
Begin dit jaar maakte de ACM de focus in haar toezicht in 2020 bekend. Naast de twee belangrijke agendathema’s digitale economie en de energietransitie, kondigde zij ook aan speciale aandacht te hebben voor de effecten van fusies op arbeidsvoorwaarden en voor prijzen van geneesmiddelen. Zo heeft de ACM in het besluit inzake de overname van de Sanoma-tijdschriften door DPG aandacht besteed aan mogelijke negatieve effecten op de arbeidsvoorwaarden. Die verwachtte de ACM in dat geval niet. Op het gebied van excessieve prijzen van geneesmiddelen loopt een onderzoek naar de prijs van het weesgeneesmiddel CDCA van fabrikant Leadiant. De ACM verwacht het feitenonderzoek na de zomer af te kunnen ronden.
Digitale economie
Binnen het agendathema digitale economie kijkt de ACM in 2020 met extra belangstelling naar online misleiding en toegang tot digitale platforms. De ACM heeft in de eerste helft van 2020 onder meer aandacht gevraagd voor het fenomeen neplikes en nepreviews en aangekondigd op te treden tegen partijen die misleidende beoordelingen online aanbieden en gebruiken. Ook doet de ACM onderzoek of Apple misbruik maakt van een machtspositie door de voorwaarden die zij stelt aan opname van bepaalde categorieën apps in de App Store. De ACM verwacht het feitenonderzoek in het najaar te kunnen afronden. Begin dit jaar trok de ACM samen met een aantal telecomaanbieders 100 telefoonnummers in, die werden gebruikt voor nep-helpdesks. De ACM heeft ook in twee fusiezaken voorwaarden gesteld aan de samenwerking op het gebied van Mobility as a Service (MaaS), een dienst waarbij reizigers verschillende vormen van vervoer kunnen plannen, boeken en betalen via een app. Met deze voorwaarden zorgt de ACM ervoor dat nieuwe toetreders toegang krijgen tot deze platforms en er voldoende concurrentie tussen MaaS-apps mogelijk is, nu en in de toekomst.
Energietransitie
In de transitie naar duurzame energie moeten mensen en bedrijven kunnen vertrouwen op goedwerkende energiemarkten. De ACM heeft in de eerste helft van 2020 onder meer onderzoek gedaan naar agressieve werving door energieleveranciers en naar claims over duurzaamheid van producten en diensten. Zo heeft de ACM recent een isolatiebedrijf aangesproken over claims op zijn website over energiebesparing. Dit bedrijf heeft de informatie onmiddellijk aangepast. Misleidende claims en logo’s over duurzaamheid hebben ook de komende tijd de aandacht van de ACM. Ook heeft de toezichthouder in 2020 twee keer advies aan de minister van Economische Zaken uitgebracht over de voorwaarden waaronder netwerkbedrijven een ruimere rol zouden kunnen spelen op de warmtemarkt dan nu het geval is. Verder verleende de ACM ontheffing aan TenneT van de verplichting om een deel van het stroomnet dat is gereserveerd voor storingen, te gebruiken voor het transport van duurzame stroom. Daarnaast publiceerde de ACM ter consultatie een conceptleidraad netwerkbedrijven en alternatieve energiedragers waarin zij duidelijkheid biedt over de activiteiten die netwerkbedrijven mogen ontplooien op het gebied van alternatieve energiedragers. Ook heeft de ACM een conceptleidraad duurzaamheidsafspraken ter consultatie voorgelegd. In deze leidraad geeft de ACM diverse voorbeelden van samenwerking tussen bedrijven op het gebied van duurzaamheid die passen binnen de mededingingsregels.
Toezicht ACM tijdens coronacrisis
De ACM beantwoordt graag vragen van consumenten over hun rechten en van bedrijven over onderlinge samenwerking om de coronacrisis te bestrijden. Het consumentenloket ACM ConsuWijzer ontving de afgelopen maanden ruim 16.000 coronagerelateerde vragen en signalen. Mede naar aanleiding hiervan heeft de website van ACM ConsuWijzer uitgebreide informatie voor consumenten, bijvoorbeeld over het annuleren van reizen, vouchers die bedrijven nu aanbieden voor producten of diensten of over abonnementen die niet door kunnen lopen. Deze pagina’s zijn ruim 330.000 keer bezocht in de afgelopen maanden. Voor bedrijven staan op de website van de ACM ook diverse handvatten, onder meer met voorwaarden waaraan (reis)vouchers moeten voldoen. Naar aanleiding van berichten in de media startte de ACM een onderzoek naar het bedrijf Roche Diagnostics in verband met het uitbreiden van de testcapaciteit in de coronacrisis. Roche heeft vervolgens aan de ACM toegezegd om in deze uitzonderlijke situatie alles te doen wat redelijkerwijs van haar kan worden verwacht om ziekenhuizen en laboratoria in staat te stellen zoveel mogelijk tests uit te voeren en eventuele belemmeringen zoveel mogelijk weg te nemen.
Nu de coronacrisis zich in een nieuwe fase bevindt, kijkt de ACM of aangegane samenwerkingen tussen bedrijven nog wel noodzakelijk zijn voor het bestrijden van de crisis.
Over de ACM
De ACM draagt bij om markten goed te laten werken voor mensen en bedrijven. Nu en in de toekomst. De ACM handhaaft de spelregels die gelden voor bedrijven door oneerlijke praktijken tegen te gaan, en te bevorderen dat zij de regels naleven. De ACM geeft voorlichting over de spelregels zodat iedereen deze spelregels kent en voor zijn rechten kan opkomen.