ACM consulteert regels voor gebruik reservecapaciteit hoogspanningsnet

Om het bestaande elektriciteitsnet optimaal te benutten mogen netbeheerders de reservecapaciteit van hoogspanningsnetten gebruiken voor het transporteren van duurzaam opgewekte energie. Hierdoor verandert de ‘vluchtstrook’ in een ‘spitsstrook’ voor stroom van windmolens en zonneparken. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) is van plan de regels voor het inzetten van de reservecapaciteit vast te leggen in de Netcode elektriciteit en heeft hiervoor een ontwerpbesluit op de website gepubliceerd. Hierin moet onder andere geregeld worden welke vergoeding producenten ontvangen als ze vanwege uitval op het net moeten worden afgeschakeld.

Het Nederlandse elektriciteitsnet is erg betrouwbaar. Om te garanderen dat de levering van elektriciteit bij een verstoring niet in gevaar komt moeten alle hoogspanningsnetten (EHS-netten en HS-netten) extra reservecapaciteit hebben zodat er altijd een ‘vluchtstrook’ beschikbaar is om stroom langs te vervoeren. Dit wordt de enkelvoudige storingsreserve of het n-1 criterium genoemd. Om extra transportcapaciteit voor duurzaam opgewekte energie beschikbaar te maken mag de reservecapaciteit gebruikt worden voor het transporteren van stroom van wind- of zonneparken. Zo kunnen nieuwe producenten worden aangesloten op de spitsstrook van het hoogspanningsnet. Bij een storing op het net kunnen deze producenten direct afgeschakeld worden zodat de reservecapaciteit gebruikt kan worden voor de ongestoorde energievoorziening van andere afnemers.

Omdat producenten inkomsten mislopen als zij vanwege een uitval plotseling afgeschakeld worden vindt de ACM dat netbeheerders daarvoor een vergoeding moeten betalen. De ACM heeft in het ontwerpbesluit voor de Netcode twee opties genoemd om dit te regelen. Namelijk door het vergoeden van de daadwerkelijk geleden schade (vergelijkbaar met de vergoeding voor niet-marktgebaseerde redispatch) of door aan te sluiten bij de bestaande algemene compensatievergoeding bij uitval. De ACM vraagt belanghebbenden in het ontwerpbesluit te reageren op deze twee opties. De ACM stelt ook voor om netbeheerders meer ruimte te geven voor het gebruik van de spitsstrook op railsystemen. Dit gaat verder dan het voorstel van de netbeheerders. Hiermee ontstaat nog meer ruimte voor het aansluiten van duurzame productie. Verder concretiseert de ACM de ontwerpcriteria voor de elektriciteitsnetten.

Ontheffingen

Er zijn locaties waar het voor netbeheerders nog niet haalbaar is om reservecapaciteit beschikbaar te hebben. Bijvoorbeeld omdat een geplande renovatie van een netelement niet op tijd uitgevoerd kan worden. De netbeheerder kon voor deze netelementen eenmalig ontheffing aanvragen bij de ACM. De ACM verleent een ontheffing voor de periode die nodig is om een netonderdeel zodanig te verbeteren dat aan de wet (inclusief een eventuele vrijstelling) wordt voldaan. De ACM beoordeelt bij het afgeven van een ontheffing of het later aanleggen van reservecapaciteit op deze plaatsen een risico is voor de leveringszekerheid en of netbeheerders op deze plekken voldoende voorzorgsmaatregelen hebben genomen om uitbreiding ook zonder of met een lagere ontheffing te realiseren. Daarbij is het voor de ACM van belang dat investeringen in de energietransitie kunnen doorgaan. De ACM heeft de ontwerpbesluiten over aangevraagde ontheffingen in augustus 2022 op de website gepubliceerd en heeft in november 2022 besloten aan netbeheerders TenneT en Liander ruim 50 ontheffingen af te geven.