Acm.nl gebruikt cookies om het gebruik van de website te analyseren en het gebruikersgemak te verbeteren. Lees meer over cookies

Zorgpolis kiezen: meer transparantie niet voldoende

 

Zo’n 9,8 miljoen premiebetalers hebben een basispolis waarvoor een goedkoper, (bijna) gelijk alternatief bestaat. Dat komt doordat het voor consumenten lastig is om basispolissen te vergelijken en het veel moeite kost om een keuze te maken. Dat blijkt uit onderzoek van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) naar de verschillen tussen basispolissen in 2018. De resultaten voor de jaren 2016 en 2017 zijn vergelijkbaar. De toezichthouders roepen daarom zorgverzekeraars én beleidsmakers op om het vergelijken en kiezen van een zorgpolis voor de consument makkelijker te maken. Alleen het vergroten van transparantie is niet voldoende.

Schijnverschillen

Het aanbod op de polismarkt is groot. Dat betekent dat consumenten veel moeten vergelijken. Sommige concerns bieden polissen aan die verschillend worden gepresenteerd, maar volgens de analyse gelijk of zeer vergelijkbaar zijn. Deze schijnverschillen zorgen er voor dat het voor een verzekerde lastig is om een goede keuze te maken voor een zorgverzekering. Wanneer het lastig is om te vergelijken, zullen verzekeraars minder geneigd zijn om een scherpe premie neer te zetten en betere polissen te ontwikkelen.

Obstakels bij het kiezen

Naast schijnverschillen zien we ook andere obstakels in het keuzeproces van consumenten: de tijd en moeite die het kost om de juiste polis te kiezen, moeilijk vindbare of verwarrende informatie, en grenzen aan hoeveel informatie consumenten kunnen en willen verwerken. Ook spelen gedragsvalkuilen een rol, evenals vaak onterechte angst om bij een andere polis niet dezelfde zorg vergoed te krijgen. Dit kan ertoe leiden dat consumenten niet in actie komen of hun weg niet kunnen vinden naar de voor hen beste polis, en dat zij meer betalen dan nodig is.

Transparantie alleen niet genoeg

Traditioneel zoeken beleidsmakers en toezichthouders oplossingen voor keuzeproblemen van consumenten in meer transparantie en betere informatievoorziening. Dat is niet genoeg. Extra maatregelen zijn nodig om goed kiezen makkelijker te maken voor consumenten. Oplossingsrichtingen zijn bijvoorbeeld het vereenvoudigen van het aanbod en het ondervangen van gedragsvalkuilen van consumenten, zodat zij beter hun weg kunnen vinden naar de polis die bij hen past.

Volgens de toezichthouders is het geen doel op zich dat consumenten overstappen. Maar het is wel heel belangrijk dat zij zo min mogelijk gehinderd worden bij hun keuze. Het vergelijken en kiezen van de juiste zorgpolis moet voor consumenten echt makkelijker worden gemaakt.

Onderzoeksmethode

ACM en NZa hebben met algoritmes het aanbod aan basispolissen in 2016, 2017 en 2018 onderzocht. Met behulp van zogenoemde ‘machine learning’ zijn de 55 polissen van 2018 gegroepeerd in 10 clusters. Binnen elk cluster van (bijna) gelijke polissen zijn de premieverschillen in kaart gebracht. In 2018 had 72% van de premiebetalers niet de goedkoopste polis in het cluster. Hiervoor kunnen goede en minder goede redenen zijn. Het is mogelijk dat mensen meer betalen omdat ze bijvoorbeeld het merk van de polis waarderen of kiezen op basis van kenmerken die niet zijn meegenomen in de analyse.

Zie ook