ACM stelt methode vast om impact nieuwe treindiensten op concessies te beoordelen

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) stelt de methodiek vast, waarmee beoordeeld wordt of een nieuwe passagierstreindienst het economisch evenwicht van een lopende concessie in gevaar brengt.

Een vervoerder kan internationale openbare treindiensten aanbieden, zonder dat de vervoerder daarvoor een concessie heeft. Met ingang van 2021 kan dit ook voor binnenlandse treindiensten. Deze vorm van het verrichten van openbaar reizigersvervoer per spoor heet ook wel ‘open toegang’. Dit recht op open toegang volgt uit Europese regels en geldt vanaf 2021 dan ook voor alle EU-landen. In Nederland is het hoofdrailnet tot 2025 uitgezonderd van open toegang.

Gevolgen open toegang voor concessies

Nederland kent voor het personenvervoer per spoor een concessiestelsel. De overheid (het Rijk of een provincie) gunt voor een bepaalde periode aan één vervoerder het recht om treinen te rijden in een bepaald gebied. Zo heeft de NS het recht om op het hoofdrailnet te rijden en Arriva, Keolis, Connexxion en Qbuzz op verschillende regionale lijnen. Zij zijn voor die gebieden concessiehouders. Bij open toegang mag een andere vervoerder dan de concessiehouder ook een treindienst gaan rijden in het concessiegebied. Dat is echter wel aan voorwaarden gebonden. Een belangrijke voorwaarde is dat de nieuwe dienst het economisch evenwicht van een bestaande concessie niet in gevaar brengt. Dat is bijvoorbeeld het geval als de winstgevendheid van een concessie aanzienlijk daalt doordat de nieuwe treindienst te veel reizigers van de bestaande concessiehouder ‘afsnoept’.

De ACM is voor Nederland de toezichthouder die de impact van een nieuwe treindienst op het economisch evenwicht van een concessie onderzoekt. De methodiek die de ACM nu vaststelt, beschrijft in meer concrete termen dan de Europese verordening hoe een dergelijke toets er uit zal zien. Zo weten zowel huidige concessiehouders, concessieverleners als aanbieders van nieuwe treindiensten, beter waar ze aan toe zijn.

Consultatie

Voordat de methodiek werd vastgesteld, heeft de ACM in een consultatie van de ontwerp-methodiek aan diverse partijen gevraagd om zienswijzen in te dienen. Deze zienswijzen zijn meegenomen bij het definitief vaststellen van de methodiek.