Acm.nl gebruikt cookies om het gebruik van de website te analyseren en het gebruikersgemak te verbeteren. Lees meer over cookies

ACM pleit voor strengere EU-regels voor bescherming van online consument

De bescherming van de online consument moet beter worden geregeld. Dat zegt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) in een reactie op de aangekondigde evaluatie van de Europese consumentenregels door de Europese Commissie. Websites, apps en games moeten zó ontworpen zijn dat ze consumenten niet misleiden door bijvoorbeeld oneerlijke beïnvloedingstactieken of misleidende vormgeving. Daarnaast wil de ACM dat het gebruik van persoonlijke informatie om bijvoorbeeld prijzen, kortingen en advertenties te personaliseren wordt afgeremd. De ACM vindt dat de Europese consumentenregels aangescherpt moeten worden.

Cateautje Hijmans van den Bergh, bestuurslid van de ACM: “De ontwikkelingen in de digitale economie gaan snel. Ze bieden consumenten voordelen, zoals snel overzicht van wat er te koop is of presenteren een mooie aanbieding, maar er kleven zeker ook risico’s aan de nieuwe verdienmodellen , ‘slimme’ marketingmethoden en verleidelijke digitale omgevingen. Daarom moeten we goed kijken waar de online consumenten niet genoeg worden beschermd en suggesties doen voor verbeteringen. Wat ons betreft wordt de regelgeving duidelijker en strenger om misleiding van consumenten te voorkomen. Ook in de digitale economie moeten consumenten beschermd zijn.”

Verbieden van misleidingstactieken

Bedrijven willen graag hun producten en diensten verkopen in een concurrerende markt. Daarvoor gebruiken ze online ook technieken die niet altijd gunstig zijn voor consumenten. De ACM vindt dat websites, apps, games etc. in hun vormgeving en de techniek consumenten niet mogen benadelen. Dat betekent bijvoorbeeld geen ‘dark patterns’, geen misleidende vormgeving van de site of app en geen misleidende druk uitoefenen. De wet- en regelgeving mag daarvoor een stuk scherper worden.

Rem op persoonlijke benadering van consumenten

Bedrijven beschikken over een grote hoeveelheid gegevens van consumenten; dat varieert van naam en adres tot een overzicht van online aankopen en surfgedrag op internet. De ACM vindt dat op de persoon afgestemde prijzen van diensten en producten alleen mag als het gunstig is voor consumenten. Er moet bijvoorbeeld een verbod komen op discriminatie of uitsluiting.

De gemiddelde consument bestaat niet

In de regelgeving wordt uitgegaan van een gemiddelde consument die zich informeert voordat hij iets koopt. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat consumenten makkelijker misleid worden en slechts beperkt informatie oppikken voordat ze een product kopen. Daarom moet de regelgeving aangepast worden en moeten bedrijven rekening houden met het gedrag en beperkte kennis en vaardigheden van veel consumenten.

Transparantie lost niet alles op

Bedrijven moeten transparant zijn over de producten die ze aanbieden. Dat is een groot goed. Maar het lost sommige consumentenproblemen niet op omdat veel consumenten niet alle informatie kunnen vinden, lezen of begrijpen. Daarom moeten informatieverplichtingen voor bedrijven niet als dé oplossing voor consumentenproblemen worden gezien. Als die verplichtingen wel worden opgelegd, dan moeten ze worden getest op effectiviteit en in heel Europa hetzelfde zijn. Op die manier worden ze ook herkenbaar voor consumenten. Als blijkt dat het geven van informatie over bepaalde handelspraktijken niet voorkomt dat consumenten nadeel ondervinden, dan zou bekeken moeten worden of deze handelspraktijk kan worden verboden.

Aanbevelingen voor betere bescherming

De ACM adviseert ook om een aantal technieken aan banden te leggen, zeker als ze gericht zijn op kinderen. Dat geldt bijvoorbeeld voor digitale munten, bijvoorbeeld in games en platforms, en voor lootboxes.

Digitale munten vertroebelen het zicht op echt geld. Ze hebben ook verschillende namen en waardes in de apps en games. Dat geeft verwarring bij consumenten en kan leiden tot bestedingen die consumenten anders niet hadden gedaan.
Een lootbox is een virtuele schatkist of doos vol items die spelers in allerlei games kunnen kopen. Van tevoren weten spelers niet wat er in een lootbox zit. Lootboxes in bijvoorbeeld games lijken veel op gokken en kunnen leiden tot verslaving. Ze worden vaak op agressieve wijze aangeboden en geven een verkeerd beeld van de winstkansen.

Wat is er aan de hand?

De ‘Digital fairness – fitness check on EU consumer law’ van de Europese Commissie bekijkt of drie consumentenrichtlijnen nog voldoende bescherming bieden aan de digitale consument. Zij vraagt om ideeën voor verbetering van de regels. Deze reactie van de ACM is de bijdrage aan de discussie over de verbetering van de richtlijnen voor de bescherming van de consument.

ACM en de digitale economie

De digitale economie is een agendathema voor de ACM. Uitgangspunt is dat consumenten volop kunnen profiteren van de voordelen van de digitale samenleving. Met ons toezicht dragen wij daaraan bij. De ACM heeft onlangs de Leidraad online misleiding uitgebracht waarin staat wanneer online verleiding overgaat in misleiding.

Zie ook