ACM: investeringsplannen netbeheerders tonen tekort aan transportcapaciteit door groeiende vraag
Met ingang van 2020 toetst de Autoriteit Consument & Markt (ACM) de investeringsplannen die netbeheerders van elektriciteits- en gasnetwerken elke twee jaar moeten maken. In de plannen staat welke investeringen in de netwerken nodig zijn om te voldoen aan de toekomstige vraag naar energie.
Energietransitie vraagt om versterking elektriciteitsnetwerken
De toets van de ACM laat zien dat het huidige tekort aan transportcapaciteit dat zich op meerdere plaatsen in de elektriciteitsnetten voordoet, de komende vijf tot tien jaar nog zal aanhouden. Netbeheerders Liander, Enduris, Enexis en TenneT kunnen niet alle investeringen die noodzakelijk zijn voor de oplossing van het tekort, tijdig realiseren. Dat kan de voortgang van de energietransitie vertragen.
De ACM heeft over de investeringsplannen en haar bevindingen een brief geschreven aan de minister van Economische Zaken en Klimaat (EZK). Manon Leijten, bestuurslid ACM: ‘We constateren dat de huidige investeringsplannen van de netbeheerders het tekort aan transportcapaciteit de komende jaren niet oplossen. Dat is zorgelijk, want het kan de voortgang van de energietransitie vertragen. Nadere inspanningen van alle partijen zijn dus nodig om de transitie te laten slagen.’
Gebrek aan transportcapaciteit neemt toe
De problematiek rond een grotere vraag dan aanbod van transportcapaciteit neemt volgens de ACM de komende jaren alleen maar toe, omdat op veel plaatsen de timing van de voorgenomen investeringen in het elektriciteitsnet achterblijft bij de voorspelde vraag. Netbeheerders kunnen dit in sommige gevallen tijdelijk oplossen door operationele maatregelen, zoals congestiemanagement. Maar ook dit is niet zonder gevolgen. Bijvoorbeeld producenten van duurzame energie kan tijdelijk transportcapaciteit geweigerd worden. Of netbeheerders voldoen niet direct aan de aanvullende vraag naar transportcapaciteit die uit plannen van regionale overheden voortvloeit. Er is geen snelle oplossing voor het capaciteitsprobleem, maar de ACM onderstreept het belang van een gezamenlijke inspanning voor het vinden van oplossingen op de langere termijn.
Volgende ronde verbetering investeringsplannen nodig
De ACM heeft tijdens de eerste toets van de investeringsplannen de netbeheerders gevraagd hun plannen aan te passen. Op sommige onderdelen vond de ACM de investeringsplannen nog onvoldoende uitgewerkt. Inmiddels zijn verbeteringen doorgevoerd in de onderbouwing van de plannen, maar de plannen voldoen nog niet aan alle eisen. Deze eerste ronde van toetsen van de plannen was voor alle partijen een nieuw traject. Verdere verbetering van de plannen zou in deze fase veel tijd kosten, terwijl de netbeheerders ondertussen al zijn begonnen met de voorbereiding voor de volgende ronde in 2022. Daarom kiest de ACM voor een traject met de netbeheerders om de volgende plannen, die zij op 1 januari 2022 moeten indienen, verder te verbeteren. De ACM gaat vanuit haar expertise graag verder in gesprek met netbeheerders en stakeholders om vanuit een integraal beeld van de problematiek oplossingen te vinden voor investeringszekerheid op langere termijn.
De rol van de ACM
In de investeringsplannen moeten netbeheerders op basis van de Elektriciteitswet en de Gaswet voorgenomen uitbreidings- en vervangingsinvesteringen opnemen die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van hun wettelijke taken. De ACM toetst of de netbeheerder in redelijkheid tot het investeringsplan heeft kunnen komen en bekijkt of het investeringsplan de noodzaak van de investeringen aantoont.