Acm.nl gebruikt cookies om het gebruik van de website te analyseren en het gebruikersgemak te verbeteren. Lees meer over cookies

Toezichthouders doen onderzoek naar gevolgen digitalisering op medialandschap

 

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) en het Commissariaat voor de Media (CvdM) gaan samen onderzoeken of online platforms als Facebook en Twitter de vrije nieuwsgaring en pluriformiteit van de media beïnvloeden. Daarin combineren zij hun expertise over mededinging en de ontwikkelingen binnen het medialandschap. Is nieuwsverstrekking via online platforms een probleem of ook een verrijking van het medialandschap? De ACM en het CvdM onderzoeken hoe nieuwsverstrekking via online platforms werkt, de rol van algoritmes daarin en wat er eventueel gedaan kan worden als benoemde risico’s reëel dreigen te worden. Met hun onderzoeken beogen de twee toezichthouders feiten te presenteren in het brede debat over nieuwsvergaring via platforms en de verspreiding van nepnieuws.

De aandacht zo lang mogelijk vasthouden

Online platforms verdienen hun geld met de aandacht van gebruikers. Met hun aanbod proberen ze consumenten te trekken en vast te houden. De online platforms verdienen via reclames geld met de aandacht van gebruikers. Daarbij concurreren ze met traditionele media.

Mogelijk trekken online platforms mensen naar zich toe met nepnieuws. Er zijn ook geluiden dat manipulaties van volgordes door algoritmes of trending topics aan de orde van de dag zijn, gericht op het vasthouden van de aandacht van consumenten. Kunnen gebruikers dan zelf het onderscheid maken tussen echt nieuws en nepnieuws? Kunnen consumenten beoordelen of wat ze zien in hun timeline is gebaseerd op hun voorkeur of het gevolg is van manipulatie? En zo nee, hoe erg is dat?

Nieuwsgebruik verandert: kort nieuws versus meer achtergrond

Het mediagebruik stijgt en verandert. Consumenten halen kort nieuws binnen via online platforms en kiezen voor kranten en tijdschriften als ze meer achtergrond willen. Door digitalisering dalen bovendien de kosten voor productie en distributie. In het onderzoek bekijken de ACM en het CvdM de huidige stand van zaken en geven inzicht in de mogelijke problemen van nieuwsverstrekking via online platforms voor de verscheidenheid in het media aanbod.

Critici: nieuwsverstrekking via online platforms leidt tot problemen

Critici benadrukken dat nieuwsverstrekking via online platforms leidt tot problemen. Mogelijke problemen zijn:

  • een gebrek aan pluriformiteit door filterbubbels;
  • media boeten in aan kwaliteit omdat ze zo snel mogelijk online willen zijn; de democratie kan ondermijnd worden, bijvoorbeeld doordat verkiezingen gemanipuleerd kunnen worden;
  • platforms kunnen veel macht uitoefenen op hun gebruikers.

Optimisten: nieuwsverstrekking via online platforms maakt medialandschap juist pluriformer

Optimisten zien juist voordelen van nieuwsverstrekking via online platforms. Zij geven aan dat het medialandschap juist pluriformer is dan ooit; er is meer aanbod en keuze dan ooit aan informatie. Met eventuele problemen zou het wel loslopen:

  • online platforms kunnen zich geen slechte reputatie veroorloven en hebben er baat bij om nepnieuws te weren. Anders vertrekken consumenten en adverteerders
  • als er nepnieuws is wordt dat meestal snel ontzenuwd
  • er blijkt niet uit onderzoek dat nepnieuws of politieke beïnvloeding in Nederland een grootschalig fenomeen is.

Het onderzoek mondt uit in een gemeenschappelijk publicatie in de eerste maanden van 2018.