ACM ziet geen grote belemmeringen, wel risico’s bij netwerkbedrijf als warmtenetbeheerder
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft op verzoek van het ministerie van EZK een aanvullend advies uitgebracht over de voorwaarden waaronder netwerkbedrijven een warmtenet mogen aanleggen en beheren, wanneer de warmte via dat net door een apart warmtebedrijf wordt geleverd. Dit advies is een vervolg op eerdere adviezen aan EZK van maart en juli 2020 over de mogelijke rol van netwerkbedrijven in de warmtemarkt.
In het advies gaat de ACM ook in op de vraag aan welke voorwaarden dat warmtebedrijf moet voldoen om effectief toezicht mogelijk te maken als het de integrale verantwoordelijkheid voor de warmtelevering draagt maar niet verantwoordelijk is voor de aanleg en het beheer van het warmtenet.
Leveringszekerheid elektriciteit en gas waarborgen
Een netwerkbedrijf maakt onderdeel uit van een groep van ondernemingen waartoe ook een netbeheerder elektriciteit en/of gas behoort. Er zijn geen Europese of nationale regels die verhinderen dat een netwerkbedrijf ook een warmtenet aanlegt en beheert, zo constateert de ACM.
Wel brengt het aanleggen en beheren van een warmtenet risico’s met zich mee voor de leveringszekerheid van elektriciteit en gas en de onafhankelijkheid van de netbeheerder. Deze risico’s kunnen groter worden naarmate de omvang van warmteactiviteiten binnen het netwerkbedrijf toeneemt. De risico’s van het aanleggen en beheren van een warmtenet door een netwerkbedrijf zullen verder afhangen van de wijze waarop taken en verantwoordelijkheden in de warmteketen worden verdeeld tussen de verschillende partijen die daarin actief zijn. Afhankelijk van de omvang en weging van die risico’s geeft de ACM een aantal aanvullende maatregelen in overweging, naast de bepalingen die nu al in de wet staan, om de leveringszekerheid en de onafhankelijkheid van de netbeheerder te waarborgen.
Een van die mogelijke aanvullende maatregelen is om grenzen te stellen aan zekerheden en garantstellingen die het netwerkbedrijf kan afgeven indien daardoor de netbeheerder kan worden geraakt. Ook stelt de ACM voor de eventuele inkoop van warmte door een warmtenetbeheerder ten behoeve van de uitvoering van haar beheerstaken bij wet te regelen.
Voorkomen van bevoordeling
De netbeheerder voor elektriciteit en gas zou verder de warmtenetbeheerder in de groep kunnen bevoordelen boven concurrenten die dat warmtenet ook willen aanleggen en beheren. Dat zou het speelveld voor warmtenetbeheer kunnen aantasten en concurrentie om deze markt negatief beïnvloeden. Om dat te voorkomen stelt de ACM voor om het bestaande bevoordelingsverbod nader uit te werken. Verder stelt de ACM voor om zowel voor warmtenetbeheerders als voor netbeheerders elektriciteit en gas boekhoudkundige regels en een externe controle op toepassing daarvan verplicht te stellen.
Eén aanspreekpunt
Om te waarborgen dat de ACM effectief toezicht kan houden als een warmtebedrijf activiteiten in de warmteketen uitbesteedt aan derden, adviseert de ACM om de verantwoordelijkheid voor het geheel expliciet bij één partij te leggen en ook één aanspreekpunt in te stellen. Deze partij moet ervoor zorgen dat aan alle wettelijke taken en verplichtingen wordt voldaan.
Energietransitie
Netwerkbedrijven en netbeheerders zien in de energietransitie kansen voor nieuwe activiteiten. Ook de samenleving verlangt meer van netbeheerders bij de overschakeling naar alternatieve duurzame energiebronnen zoals zon, wind en warmte. De ACM volgt de ontwikkelingen binnen de energietransitie en de rol en taken van de netbeheerders daarin op de voet de komende jaren.