ACM: Afspraken zorgverzekeraars en ziekenhuizen over coronasteun 2021 in belang patiënten
Zorgverzekeraars en ziekenhuizen mogen afspraken maken over financiële steun in 2021 om ingrijpende gevolgen van de coronapandemie te voorkomen. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) stemt daarmee in. De afspraken zorgen voor continuïteit van het zorgaanbod voor huidige en toekomstige patiënten tijdens en na de pandemie. De ACM heeft specifiek aandacht gehad voor de afspraken over inhaalzorg en dure geneesmiddelen. Daarbij blijft de ACM alert dat de invulling in de praktijk niet schadelijk uitpakt voor patiënten en verzekerden.
Zorgverzekeraars Nederland (ZN), de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en de Nederlandse Federatie voor Universitair Medische Centra (NFU) hadden de ACM om een reactie gevraagd of deze afspraken passen binnen de mededingingsregels.
Martijn Snoep, bestuursvoorzitter van de ACM: ‘Ziekenhuizen moeten zich op de behandeling van patiënten kunnen blijven richten, zonder zich grote zorgen te hoeven maken over de impact van de coronacrisis op hun continuïteit van zorg. Ook voor 2021 kan worden afgesproken dat een ziekenhuis niet individueel hoeft te onderhandelen met verschillende zorgverzekeraars, maar in één keer vooraf de noodzakelijke financiële zekerheid krijgt. Zonder deze afspraak bestaat het risico dat de continuïteit van het zorgaanbod in gevaar zou komen en zorgverzekeraars nu en in de toekomst niet aan hun zorgplicht kunnen voldoen.’
Wat is er aan de hand?
De onzekerheid over het verloop en de gevolgen van de coronapandemie duurt voort. Deze onzekerheid heeft gevolgen voor de levering van de zorg zelf, maar ook financiële gevolgen. Om met verschillende scenario’s rekening te houden, hebben de gezamenlijke zorgverzekeraars en de gezamenlijke ziekenhuizen eind 2020 op hoofdlijnen afspraken met elkaar gemaakt om eventuele coronakosten en misgelopen inkomsten te vergoeden in 2021. Na uitwerking gedurende het voorjaar hebben de opstellers van de afspraken de ACM gevraagd of deze afspraken passen binnen de mededingingsregels.
Wat vindt de ACM?
Een gezamenlijke afspraak tussen zorgverzekeraars en ziekenhuizen over de vergoeding van zorgkosten beperkt in beginsel de mededinging. Maar de afspraak over de vergoeding van zorgkosten door corona en de kosten van uitval van zorg is noodzakelijk om de continuïteit van het zorgaanbod zowel tijdens als na de pandemie te borgen. De gemaakte afspraken zijn daarnaast tijdelijk; ze gelden voor 2021. De ACM ziet ook dat bij de afspraken rekening is gehouden met haar waarschuwing in 2020 dat de afspraken zo beperkt mogelijk moeten zijn en dat de prikkels om doelmatig in te kopen zoveel mogelijk in stand moeten blijven.
In haar reactie vraagt de ACM aandacht voor de deelafspraken over inhaalzorg en over dure geneesmiddelen. Als gevolg van corona moet veel uitgestelde reguliere zorg worden ingehaald. De ACM waarschuwt dat de ziekenhuizen en zorgverzekeraars geen afspraken mogen maken die andere zorgaanbieders, zoals zelfstandige behandelcentra (ZBC’s), uitsluiten. Dat soort afspraken belemmert de mededinging en schaadt het inlopen van de achterstanden. De ACM zal hier alert op zijn. Over dure geneesmiddelen is een afspraak opgenomen die ziekenhuizen dezelfde marge garandeert als in 2020. Op basis van haar marktonderzoek concludeert de ACM dat de afspraak geen noemenswaardige negatieve invloed heeft op de prikkels voor ziekenhuizen om actief en scherp in te kopen, in het belang van de patiënt en verzekerde. Daarvoor is wel van belang dat de afspraak beperkt blijft tot 2021.
Samenwerken in uitzonderlijke tijden
In deze tijd is het meer dan ooit belangrijk dat in de zorg goed wordt samengewerkt, met oog voor de korte en de lange termijn. De ACM draagt haar steentje bij zodat markten goed blijven werken voor mensen en bedrijven, nu en in de toekomst. Daarbij geeft de ACM ruimte en vertrouwen, maar blijft ook waakzaam dat de afspraken in het belang zijn van patiënten en verzekerden.