Acm.nl gebruikt cookies om het gebruik van de website te analyseren en het gebruikersgemak te verbeteren. Lees meer over cookies

Wat doet de ACM op de spoormarkt?

De ACM zorgt ervoor dat de spoormarkt goed functioneert. Het is belangrijk dat vervoerders eerlijk met elkaar kunnen concurreren. Daarom houdt de ACM toezicht op basis van de Spoorwegwet en de Wet Personenvervoer 2000.

Goederenvervoer en personenvervoer

Er zijn 3 soorten van vervoer over het spoor:

  • Goederenvervoer: iedere goederenvervoerder met een vergunning mag goederen over het spoor vervoeren.
  • Personenvervoer met een concessie:
    • De concessie voor het hoofdrailnet is tot en met 2033 gegund aan NS.
    • Verschillende regionale concessies zijn via aanbestedingen gegund aan Arriva, Keolis, Qbuzz en NS.
  • Personenvervoer zonder een concessie, ook wel opentoegangsvervoer genoemd.

Open toegang tot het spoor

Sinds januari 2019 hebben spoorwegondernemingen recht op open toegang tot het spoor. Dit betekent dat naast partijen met een concessie ook andere spoorwegondernemingen passagiersvervoer mogen aanbieden. Maar de nieuwe passagiersdienst mag niet te veel negatieve impact hebben op de bestaande vervoerconcessie. De ACM kan op verzoek beoordelen of het economisch evenwicht van de bestaande concessie in gevaar komt.

Hoe houdt de ACM toezicht in de spoormarkt?

De ACM zorgt ervoor dat vervoerders onder gelijke voorwaarden toegang hebben tot de spoorinfrastructuur. En dat ze de dienstvoorzieningen krijgen die nodig zijn om treinen te laten rijden, zoals wachtruimtes voor treinpersoneel op stations. Daarbij bewaakt de ACM of vervoerders niet te veel betalen voor het gebruik hiervan.

Toezicht op ProRail

Er is maar 1 bedrijf dat de spoorlijnen beheert. Dat is ProRail. De ACM bewaakt dat ProRail de capaciteit eerlijk verdeelt over de verschillende vervoerders. De ACM let erop dat alle vervoerders onder dezelfde voorwaarden gebruik van het spoor kunnen maken.

Vervoerders betalen een vergoeding aan ProRail voor het gebruik van het spoor. Vergelijkbare vervoerders moeten dezelfde gebruiksvergoeding betalen. De ACM ziet ook toe op de vaststelling van deze gebruiksvergoeding.

Toezicht op aanbieders van dienstvoorzieningen bij aanbestedingen

In de regionale markt voor personenvervoer zijn diverse vervoerders actief. Het is belangrijk dat de aanbestedingen eerlijk verlopen. Daarom moeten de vervoerders kunnen beschikken over bepaalde dienstvoorzieningen. Bijvoorbeeld een plek voor een kaartautomaat op het station of een treinwasinstallatie.

Is er op een locatie maar 1 aanbieder van een dienstvoorziening? Dan moet deze aanbieder vooraf aan de ACM vragen zijn tarieven en voorwaarden goed te keuren. De ACM let erop dat de aanbieder van de dienstvoorziening niet een te hoge vergoeding vraagt. Ook controleert de ACM dat de verschillende vervoerders vergelijkbare voorwaarden krijgen.

Vervoersmonitor

Met de Vervoersmonitor brengt de ACM het openbaar vervoer in Nederland in kaart. De Vervoersmonitor is een visuele weergave van de marktontwikkelingen voor bus, tram, metro, trein en het spoorgoederenvervoer. De cijfers geven inzicht in het gebruik, de kwaliteit en de prijs van het vervoer. De prijs van het vervoer wordt uitgesplitst in private financiering (de prijs voor de reiziger) en publieke financiering (de prijs voor de belastingbetaler).

De Vervoersmonitor is de opvolger van de Spoormonitor.