ACM schetst varianten voor toekomstige warmtemarkt
Voor de verwarming van huizen en van tapwater zal in de toekomst steeds vaker gebruik gemaakt worden van warmtenetten. Om de ambities van het Klimaatakkoord te realiseren, moeten voor 2030 ongeveer 750.000 huishoudens de overstap van een gasgestookte installatie naar een warmtenet maken. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) vindt het belangrijk dat publieke belangen zoals betaalbaarheid, leveringszekerheid en duurzaamheid goed geborgd zijn bij het realiseren van deze ambitie. Daarom moeten er in een nieuwe warmtewet keuzes gemaakt worden over de ordening van de warmtemarkt. De ACM levert graag een bijdrage aan de discussie hierover en heeft daarom in de publicatie ‘Marktmodellen warmte en rol netwerkbedrijven’ een drietal modellen voor de inrichting van de warmtemarkt beschreven.
De ACM beschrijft per model hoe de warmtemarkt er uit zou zien en wat de rollen en posities van partijen die actief zijn op de warmtemarkt dan zullen zijn. Hierbij wordt per model beschreven op welke manier de publieke belangen zeker gesteld kunnen worden. Verder gaat de ACM in op de rol van private bedrijven en op die van bedrijven die in publieke handen zijn, waaronder ook netwerkbedrijven die al actief zijn in het beheer van elektriciteits- en gasnetten. Ook beschrijft de ACM bij elk van de drie modellen op welke manier de ACM toezicht kan houden op het goed functioneren van de warmteketen.
Het eerste model gaat uit van één warmtebedrijf dat de warmte produceert (of inkoopt) én levert aan gebruikers via een eigen lokaal warmtenet. Dit is het model wat nu al het meeste voorkomt in Nederland. Het tweede model gaat uit van een splitsing tussen levering en transport. Het bedrijf dat warmte produceert of inkoopt en levert is een ander bedrijf dan het bedrijf dat de warmte via een eigen netwerk transporteert.. Het derde model gaat uit van de mogelijkheid dat er meerdere warmteleveranciers zijn die via een apart transportbedrijf de warmte leveren. Dit model lijkt erg op de huidige elektriciteits- en gasmarkt. Het is echter de vraag of dit model in de praktijk goed gerealiseerd kan worden. In Nederland en in andere landen zijn ook (nog) geen praktijkvoorbeelden van een dergelijke ordening. In de eerste twee modellen is tariefregulering door de ACM nodig op zowel levering als transport omdat in beide gevallen sprake is van een monopolie. In het derde model is in elk geval tariefregulering nodig voor het transport. De invulling van het tarieftoezicht op de levering van warmte is afhankelijk van de mate van concurrentie die mogelijk is.
De ACM spreekt geen voorkeur uit voor één van de 3 geschetste modellen maar maakt met deze notitie wel duidelijk hoe consumentenbelangen en publieke belangen, zoals betaalbaarheid, betrouwbaarheid en duurzaamheid, kunnen worden geborgd als voor één van deze opties (of een mengvorm tussen deze opties) wordt gekozen.