Overtredingen tegen consument steeds vaker grensoverschrijdend
Het aantal grensoverschrijdende overtredingen die consumenten benadelen neemt toe. Steeds meer bedrijven bieden hun diensten ook over de grens aan, met name via internet. Dat gebeurt niet altijd volgens de regels. Steeds meer zaken - sms-diensten, online ticketverkoop, telemarketing, verkoopdemonstraties - bevatten internationale aspecten. Daarom is het goed dat consumentenautoriteiten in Europees en wereldverband met elkaar samenwerken in hun aanpak van bedrijven die consumenten schaden. De Consumentenautoriteit heeft daarom in haar Agenda 2010-2011 de grensoverschrijdende consument als aandachtsgebied benoemd.
De Nederlandse Consumentenautoriteit is sinds 1 juli 2010 voorzitter van het mondiale netwerk van consumentenautoriteiten ICPEN (International Consumer Protection and Enforcement Network). Bij dit netwerk zijn ruim veertig landen aangesloten, zoals de Verenigde Staten, Canada, Australië, China, Japan, Zuid-Korea en Chili en een groot aantal Europese landen. "Daar waar de problemen internationaler worden, moet de aanpak ervan dat ook zijn', aldus Van Buchem, directeur Consumentenautoriteit. 'De betrokken organisaties kunnen door samenwerking enorm van elkaar leren. Wij gaan ons daarvoor inzetten."
Oneerlijke handelspraktijken online
De Consumentenautoriteit meldt in haar halfjaarbericht hoe de voortgang van de Agenda 2010-2011 verloopt. Hieruit blijkt dat in het eerste halfjaar van 2010 veel energie is gestoken in de aanpak van misleidende praktijken rondom de doorverkoop via internet van toegangskaarten voor voetbalwedstrijden, concerten en evenementen. De komende periode zal de Consumentenautoriteit handhavend optreden tegen de bedrijven die de regels niet naleven. In Benelux- en Europees verband neemt de toezichthouder deel aan onderzoek naar de doorverkoop van toegangskaarten via internet. De eerste resultaten hiervan zullen later dit jaar naar buiten komen.
Begin dit jaar heeft de Consumentenautoriteit een boete opgelegd aan een bedrijf dat via internet op misleidende en agressieve wijze fotoshoots aanbood aan met name jongere consumenten. Ook een aanbieder van sms-diensten, Celldorado, heeft onlangs een boete opgelegd gekregen voor het misleiden van consumenten.
De Consumentenautoriteit constateert dat oneerlijke of misleidende praktijken op internet een grote dynamiek kennen. Uitingen op internet kunnen immers per dag worden aangepast. "Het blijft nodig om, naast het optreden tegen overtreders, consumenten te informeren over hun rechten" aldus Van Buchem. "Enerzijds omdat de praktijken en de aanbieders steeds wisselen, anderzijds omdat er steeds nieuwe groepen consumenten actief worden."
Agressieve en misleidende werving
In maart is de Consumentenautoriteit een campagne gestart om consumenten voor te lichten over hun rechten bij verkoop aan de deur. Als hulpmiddel is de DeurWijzer ontwikkeld. Deze kan worden gedownload op www.consuwijzer.nl of worden opgehaald bij een van de dertig vestigingen van het Juridisch Loket. Daarnaast is de Consumentenautoriteit, samen met de NMa, onderzoeken gestart naar mogelijk misleidende en/of agressieve colportage door enkele energiebedrijven.
DeurWijzer downloaden op ConsuWijzer.nl
Naar enkele aanbieders van busreizen met verkoopdemonstraties lopen onderzoeken. De resultaten brengt de toezichthouder later dit jaar naar buiten.
Over agressieve en/of misleidende werving, met name in de sectoren telecom, energie, loterijen, sms-diensten en uitgeverijen, komen de meeste meldingen binnen bij ConsuWijzer. Deze meldingen zijn belangrijke signalen voor de toezichthouder.
Garantie en conformiteit
De Consumentenautoriteit heeft de afgelopen periode een aantal onderzoeken naar het bijkopen van garantie afgerond. De resultaten daarvan zullen dit najaar naar buiten worden gebracht. De Consumentenautoriteit heeft deelgenomen aan een onderzoek in Benelux-verband naar garantie, waaruit bleek dat 10 Nederlandse ondernemingen met in totaal 1500 winkels ten onrechte de garantierechten van consumenten inperkten. Deze bedrijven hebben inmiddels hun praktijk aangepast.
De computerbedrijven Dynabyte, Paradigit en Computerland, die de toezichthouder eerder de toezegging hebben gedaan zich voortaan aan de regels rondom garantie te zullen houden, zijn de afgelopen maanden hierop gecontroleerd. Bij de controle zijn geen overtredingen geconstateerd.
Het aantal meldingen bij ConsuWijzer over ondeugdelijke producten en garantie is nog steeds hoog (ruim 5000 in het eerste halfjaar), met name over producten op het gebied van elektronica en computerwinkels, wonen, auto's en van postorderbedrijven.
Uitspraken rechter
Eerder dit jaar is de Consumentenautoriteit door de rechter in het gelijk gesteld in negen zaken tegen aanbieders van pakketreizen die hun garantiestelling niet op orde hadden. Deze bedrijven kunnen ervoor kiezen de garantiestelling alsnog te regelen of te stoppen met het aanbieden van pakketreizen.
Om dit af te dwingen heeft de rechter ook dwangsommen opgelegd. Inmiddels hebben bijna alle bedrijven de garantiestelling geregeld.
Keukenkampioen en Keukenconcurrent hebben in januari van dit jaar de rechter gevraagd om openbaarmaking van de boetes en lasten onder dwangsom tegen te gaan,. De rechter heeft echter bepaald dat openbaarmaking gerechtvaardigd was.
In februari heeft de Rechtbank Rotterdam uitspraak gedaan in de beroepzaak van het postorderbedrijf PostGarant dat eerder was beboet voor het niet naleven van de regels bij de verkoop via internet en de telefoon. De uitspraak van de rechter hield in dat de overtredingen grotendeels stand hielden, maar schatte de ernst ervan lager in. Zowel PostGarant als de Consumentenautoriteit zijn tegen deze uitspraak in hoger beroep gegaan.
De boete die de Consumentenautoriteit eerder aan UPC had opgelegd voor het overtreden van de regels is na een uitspraak van de rechtbank in april definitief geworden.
ConsuWijzer
ConsuWijzer is voor de Consumentenautoriteit een zeer waardevolle bron van signalen. Ook zet de Consumentenautoriteit ConsuWijzer in om consumenten voor te lichten over hun rechten, zoals bij verkoop aan de deur. Wat de meldingen dit eerste halfjaar betreft viel het aantal meldingen (2400) over problemen met het opzeggen van abonnementen op. Daarover bestaat bij consumenten veel onduidelijkheid, ook vanwege de mogelijke komst van nieuwe regels. ConsuWijzer helpt consumenten met praktische informatie en voorbeeldbrieven.
Informatie over het opzeggen van abonnementen op ConsuWijzer
Overige zaken
Er is een wetsvoorstel in voorbereiding dat regelt dat de Consumentenautoriteit voor alle overtredingen kan werken met het boeteregime van de Wet oneerlijke handelspraktijken. Voor overtredingen van die regels kan de Consumentenautoriteit boetes opleggen tot maximaal 450.000 euro per overtreding. Voor andere overtredingen werkt de Consumentenautoriteit nu nog met boetes tot 76.000 euro per overtreding. Ook is aangekondigd dat de Consumentenautoriteit een bindende aanwijzingsbevoegdheid krijgt om, eventueel voorafgaand aan een sanctietraject, een onderneming te verzoeken een bepaalde gedragslijn te volgen. Doel hiervan is de aanpassing van het gedrag te versnellen om te voorkomen dat consumenten langer dan nodig worden gedupeerd. De Consumentenautoriteit gaat momenteel na of de voorgestelde nieuwe regels ook uitvoerbaar zijn.