Jaarverslag NMa 2007
'Hoewel van het kartelparadijs van voor 1998 geen sprake meer is, is het naïef om te denken dat er geen kartels meer zijn.' Dit zegt Pieter Kalbfleisch, voorzitter van de Raad van Bestuur van de NMa in het verslag over 2007 dat de NMa vandaag publiceert. 'Onze kennis van markten groeit en de opsporingsmethoden voor kartels, die dieper ondergronds gaan, worden beter. Met de uitbreiding van de bevoegdheden van de NMa hebben we als toezichthouder ook meer instrumenten in handen om effectief te handhaven. Omdat de pakkans groeit, worden kartels minder stabiel. Ik verwacht dan ook dat er de komende tijd meer gebruik wordt gemaakt van onze clementieregeling.'
Het algemene mededingingstoezicht kende ook in 2007 opvallende zaken
- De NMa legde in 2007 voor bijna EUR 10 miljoen aan boetes op, aan onder meer de betonsector, boomkwekerijen en leveranciers van metalen roosters.
- Een groot aantal bezwaarzaken uit het bouwonderzoek werd afgerond.
- De makelaarswereld en enkele grote uitgeverijen stelden onder invloed van de NMa complianceregelingen op.
- De NMa bemiddelde bij beheertaken op de Betuwelijn.
Fusies en overnames in 2007
In 2007 werden 108 meldingen van fusies en overnames ontvangen. De NMa onderzocht een groot aantal fusies in de zorgsector. Ook de fusie tussen twee bloemenveilingen en een fusie in de suikersector sprongen in het oog.
Sectorspecifiek toezicht
Tot de belangrijkste resultaten van het sectorspecifieke toezicht in 2007 behoorde onder meer het eerste besluit van de NMa op basis van de nieuwe Luchtvaartwet. De NMa bepaalde dat Schiphol EUR 36,8 miljoen minder in rekening moet brengen bij luchtvaartmaatschappijen.
De NMa evalueerde in 2007 haar systematiek voor het toezicht op en de regulering van het netbeheer binnen de energiesector. De hoofdconclusie was dat, hoewel de regulering door de NMa al een grote besparing heeft opgeleverd voor de consument (1,9 miljard in de afgelopen reguleringsperiode), deze verder aangescherpt kon worden.
Algemene Rekenkamer: positief oordeel over NMa
De Algemene Rekenkamer constateert in 2007 dat de NMa in haar relatief korte bestaan een grote ontwikkeling heeft doorgemaakt en al veel heeft bereikt.
De Algemene Rekenkamer ziet ook ruimte voor verbetering, bijvoorbeeld als het gaat om de wijze waarop de NMa inzicht geeft in de wijze van alternatieve handhaving. Die vorm van handhaving is immers van belang, aldus Pieter Zevenbergen, lid van het College van de Algemene Rekenkamer in het jaarverslag: 'Uit ons onderzoek blijkt dat de dialoog een even effectief middel kan zijn als een acceptgirokaart. Als zo'n gesprek dan geen gedragsverandering teweegbrengt, kan de NMa altijd nog haar tanden laten zien.' Het rapport van de Rekenkamer vormt een belangrijke stimulans voor de verdere versterking van het markttoezicht door de NMa.
Meer bevoegdheden
Naast de activiteiten van de NMa deden zich in 2007 ook enkele ontwikkelingen voor die het toezicht in de toekomst zullen versterken.
- Zo kende de wetgever de NMa nieuwe bevoegdheden toe. De NMa kan naast ondernemingen nu ook opdrachtgevers en feitelijk leidinggevenden aan een kartel beboeten.
- Bij opsporingsactiviteiten kan de NMa voortaan ook privé-woningen betreden en bij verschillende onderzoeken heeft de NMa inmiddels al gebruik gemaakt van deze bevoegdheid.
- De clementieregeling is uitgebreid: ook natuurlijke personen kunnen in aanmerking komen voor boetevermindering of boetekwijtschelding door hun betrokkenheid bij een kartel zelf op te biechten bij de NMa.
Maarten Meulenbelt, advocaat van het advocatenkantoor Howrey beschrijft in het jaarverslag hoe de clementieregeling werkt: 'Als anderen je voor zijn, kom je in een lagere clementiecategorie terecht of loop je clementie zelfs mis. Daarom is het vaak een race tegen de klok.'
Resultaten per aandachtsveld
In 2007 vormden energie, vervoer, zorg, financiële sector en media en communicatie de belangrijkste aandachtsvelden van de NMa. Per aandachtsveld worden in het verslag de belangrijkste activiteiten en resultaten beschreven.
Het verslag laat diverse stakeholders aan het woord over hun ervaringen met de NMa. Zoals Jeroen Stoop, oprichter-directeur van Makelaarsland.nl, die stelt dat de Nederlandse makelaarswereld steeds transparanter wordt: 'De NMa heeft een belangrijke rol gespeeld in de juridische strijd rond concurrentiebeperking.' Marcel Visser, bestuurder van het Laurentius Ziekenhuis in Roermond, spreekt over de ervaringen die hij opdeed met de NMa bij zijn fusieplannen: 'Voor die tijd vond ik de NMa – op basis van horen zeggen – een organisatie die heel sterk uitgaat van economische belangen. Maar in hun oordeel bleek dat de NMa echt oog heeft gehad voor de belangen van ons gebied.'