NMa beboet garnalengroothandel en -visserij wegens prijsafspraken

De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) heeft boetes van in totaal EUR 13,781 miljoen opgelegd aan acht groothandelaren in garnalen, verenigd in de Vereniging ter Bevordering van de Garnalenhandel (VEBEGA), en vier Nederlandse, drie Duitse en één Deense producentenorganisatie voor de garnalenvisserij voor het overtreden van het Europese en Nederlandse kartelverbod. De NMa heeft geconstateerd dat de producentenorganisaties en groothandelaren onderling afspraken hebben gemaakt over beperking van de vangsthoeveelheid van Noordzeegarnalen en over minimumprijzen. Deze afspraken zijn ook uitgevoerd. Hiermee is doelbewust de normale werking van de markt verstoord, als gevolg waarvan de prijzen van Noordzeegarnalen kunstmatig hoog werden gehouden. Deze afspraken hebben betrekking op de periode eind 1997 tot in ieder geval medio december 2000. Daarnaast hebben Nederlandse groothandelaren en producentenorganisaties in garnalen in het najaar van 1999 afspraken gemaakt die de toetreding van een nieuwe groothandelaar ernstig belemmerden.

Dit is de eerste keer dat de NMa een boete oplegt wegens overtreding van de Europese mededingingsregels. De boete voor de betrokken partijen is beperkt tot het effect van hun gedrag op het Nederlandse deel van de markt. De boetes per producentenorganisatie (PO) en groothandel in volgorde van hoogte van de boete: Heiploeg B.V. EUR 5.090.000, Klaas Puul & Zoon B.V. EUR 2.090.000, Goldfish B.V. EUR 1.236.000, PO Vissersbond EUR 909.000, Duitse vereniging van PO's Schleswig-Holstein EUR 826.000, Van Belzen B.V. EUR 782.000, Duitse PO Weser-Ems EUR 737.000, PO Wieringen EUR 522.000, PO West EUR 396.000, Deense PO Danske Fiskeres EUR 365.000, L. Kok International Sea Food B.V. EUR 222.000, Duitse PO Elbe-Weser EUR 206.000, Lou Snoek Volendam B.V. EUR 184.000, Mooijer Volendam B.V. EUR 100.000, Matthijs Jansen B.V. EUR 68.000 en PO Texel EUR 48.000.

Dit boetebesluit bevestigt de vermoedens van de NMa die eerder in een rapport zijn neergelegd. Hierop hebben de betrokken partijen vervolgens hun zienswijze gegeven. Aanleiding tot het onderzoek waren onder meer berichten in de media dat de VEBEGA en Nederlandse, Duitse en Deense producentenorganisaties gezamenlijk afspraken hadden gemaakt over de vangst en inkoop van Noordzeegarnalen, ook wel Hollandse garnalen of grijze garnalen genoemd. Dit gebeurde tijdens het zogenaamde Trilaterale Overleg, een regulier overleg tussen Nederlandse, Duitse en Deense producentenorganisaties voor de garnalenvisserij, waarbij ook de groothandelaren verenigd in VEBEGA betrokken waren. In dit overleg werden afspraken gemaakt over de maximale vangsthoeveelheid per periode per kotter en de daarvoor in acht te nemen minimumprijs.

Het grootste deel van de Nederlandse, Duitse en Deense garnalenvissers is aangesloten bij een van de producentenorganisaties. De totale omzet in Noordzeegarnalen bedroeg in 1999 ongeveer EUR 75 miljoen De bij VEBEGA aangesloten groothandelaren nemen het grootste deel van de via de producentenorganisaties aangeboden garnalen af. Met name Heiploeg en Klaas Puul zijn in heel Europa actief.

Daarnaast hebben Nederlandse groothandelaren en producentenorganisaties in het najaar van 1999 afspraken gemaakt om een nieuwe groothandelaar van de visafslag te weren. Deze overtreding van de Mededingingswet leidt tot een boeteverhoging voor deze partijen.