Combinatie RAI en Jaarbeurs te dominant
De Nederlandse mededingingsautoriteit (NMa) heeft heden aan Amsterdam RAI B.V. en Koninklijke Nederlandse Jaarbeurs medegedeeld geen vergunning te verlenen voor hun voorgenomen fusie. Partijen hebben afzonderlijk nu al een zeer sterke positie op de markten waarop zij concurreren. De fusie zou deze positie versterken en de concurrentie op deze markten significant belemmeren. Dit is de eerste keer dat de NMa een vergunning weigert voor een voorgenomen fusie.
RAI en Jaarbeurs zijn actief op het gebied van het organiseren van beurzen in binnen- en buitenland en het exploiteren van beursaccommodaties in Amsterdam, Utrecht en Maastricht (MECC).
De markt voor het organiseren van beurzen
Bij haar onderzoek naar de positie van partijen op de markt voor het organiseren van beurzen en tentoonstellingen heeft de NMa onderscheid gemaakt tussen regionale, nationale en internationale beurzen. De conclusie van de NMa is dat RAI en Jaarbeurs verreweg de grootste aanbieders zijn op de markt voor het organiseren van nationale beurzen. Als gevolg van de fusie
zou de nieuw te vormen onderneming met afstand de grootste worden.
Partijen zijn op de markt voor het organiseren van nationale beurzen in Nederland nu de belangrijkste spelers en verkeren reeds nu in een positie waarin zij relatief beschermd zijn tegen concurrentie van andere beursorganisatoren. De fusie zou tot gevolg hebben, dat RAI en Jaarbeurs gezamenlijk over een marktaandeel van ruim boven de 50% zouden beschikken. De concurrentiedruk van de overige beursorganisatoren zou na de fusie nog maar uiterst beperkt zijn, omdat zij veel kleiner zijn dan RAI en Jaarbeurs samen.
Ook zouden RAI en Jaarbeurs als gevolg van de fusie een positie verwerven waarmee zij de nog resterende concurrentie verder zouden kunnen verzwakken. Vooral van belang is in dit verband dat RAI en Jaarbeurs over een aanzienlijk voordeel beschikken, doordat zij een geïntegreerde positie innemen ten aanzien van de grootste en kwalitatief beste beursaccommodaties in Nederland en de toegang van andere beursorganisatoren tot deze accommodaties kunnen bepalen. Deze locaties in Utrecht en Amsterdam zouden door de fusie in één hand komen. Ook is gebleken dat beide partijen een actief beleid voeren in het overnemen van onafhankelijke beursorganisatoren om daarmee hun positie te versterken. Als gefuseerde onderneming zouden zij ook in dit opzicht een nog betere uitgangspositie verkrijgen. Tot slot is uit het onderzoek gebleken dat toetreding tot de markt niet in zodanige mate plaatsvindt dat de verwachting gerechtvaardigd is dat de huidige marktstructuur op afzienbare termijn wezenlijk zal veranderen. In tegendeel, de NMa verwacht, dat als gevolg van de fusie de toegankelijkheid van de markt aanmerkelijk zou verslechteren, hetgeen negatief zou uitwerken op de dynamiek van de sector beurzen en tentoonstellingen in Nederland.
De NMa heeft een uitgebreid en zorgvuldig onderzoek verricht naar de concurrentiedruk van beurzen die worden georganiseerd in het buitenland op nationale beurzen in Nederland. Er is met name gekeken naar beurzen in Duitsland en België. De concurrentiedruk bleek zeer beperkt, terwijl de intensiteit de laatste jaren niet sterk is toegenomen. In het algemeen is ook niet gebleken dat de sector in het defensief verkeert, aangezien de laatste jaren een omzetgroei heeft plaatsgevonden van zo'n 6% per jaar.
De markt voor de verhuur van kwalitatief hoogwaardige beursaccommodaties
Partijen beschikken over de grootste beursaccommodaties in Nederland. De ligging en bereikbaarheid van de accommodaties zijn uitstekend. Dit beeld wordt bevestigd door branche-organisaties en onafhankelijke beursorganisatoren. De toetredingsdrempels van de markt voor de verhuur van beursaccommodaties zijn aanzienlijk. De druk die uitgaat van mogelijke nieuwe aanbieders wordt daarom niet groot geacht. Concurrentie kan wel uitgaan van exploitanten die hun accommodatie uitbreiden. Daar tegenover staat dat partijen (met name RAI) plannen hebben voor aanzienlijke uitbreiding van hun accommodatie, waardoor zij hun marktpositie verder kunnen versterken.
Na de voorgenomen fusie zouden beide complexen in één hand komen, waardoor onafhankelijke beursorganisatoren in hun keuzevrijheid beperkt worden. Niet alleen is er geen uitwijkmogelijkheid meer van de ene naar de andere locatie, ook hebben partijen na de concentratie meer reden om selectief te werk te gaan bij het verhuren van hun accommodatie aan onafhankelijke beursorganisatoren. Door hun bredere titelportefeuille is de kans groter dat de titel van de onafhankelijke organisator concurreert met een van de eigen titels. Ook valt een negatief effect op de prijsstelling te verwachten.
Conclusie NMa
Door de concentratie zou zowel op het gebied van het organiseren van nationale beurzen als op het gebied van het verhuren van kwalitatief hoogwaardige beursaccommodatie een machtspositie ontstaan. Hierdoor wordt de concurrentie op die markten significant belemmerd. Daar komt bij dat de machtsposities op die markten elkaar in hun effect versterken.
De NMa heeft lang met partijen gesproken over mogelijke voorwaarden die de NMa zou stellen, waardoor de mededingingsbeperkende effecten van de fusie konden worden weggenomen. Ondanks constructief overleg konden de voorstellen die de partijen deden de mededingingsproblemen niet oplossen. De NMa heeft vervolgens de vergunning geweigerd.
Bij de NMa hadden onder andere onafhankelijke beursorganisatoren en standbouwbedrijven zorgen geuit over de voorgenomen fusie.
De NMa heeft tot nu toe 79 fusies en overnames beoordeeld. Dit is de eerste keer dat er een verbod wordt uitgesproken.