Investeringsbereidheid in energienetwerken
Er zijn ontwikkelingen gaande die steeds meer eisen van energienetwerken. Denk aan de overgang naar duurzame energie.
Rol ACM
ACM wil dat er optimaal en efficiënt geïnvesteerd wordt in energienetwerken. Op de energiemarkt verplicht ACM netbeheerders om te zorgen voor een betrouwbaar energienetwerk tegen een betaalbare prijs. Ons ingrijpen heeft dus invloed op de investeringsbeslissingen van netbeheerders.
Uitkomst online consultatie
ACM heeft gedurende 6 weken 5 stellingen en vragen online gezet. Het doel daarvan was om te horen welke belemmeringen er mogelijk ervaren worden om te investeren in energienetwerken en wat ACM kan doen om deze belemmeringen weg te nemen. Veel partijen hebben gereageerd, waaronder zowel netbeheerders als afnemer(organisatie)s. Tijdens de online discussie zijn ook veel reacties gekomen die niet rechtstreeks het werk van ACM raken, bijvoorbeeld over de energiebelasting.
Belemmeringen en prioriteiten met betrekking tot investeren in energienetwerken
Netbeheerders gaven aan dat er in algemene zin geen belemmeringen zijn voor investeringen, maar wel voor investeringen die vooruitlopen op mogelijke ontwikkelingen (‘anticiperende investeringen’). Ook geven zij aan dat zij onzekerheid hebben over het te verwachten rendement, vanwege de reguleringssystematiek van ACM. ACM zou meer moeten doen om innovatie te stimuleren. Andere partijen zien voor ACM een grotere rol op de energiemarkt dan haar wettelijke taak, bijvoorbeeld door te toetsen of de transitie naar duurzame energie efficiënt verloopt.
In 2014/2015 zullen de eerste voorbereidende handelingen starten voor het opstellen van de methodebesluiten vanaf 2017. ACM zal op basis van de reacties uit de consultatie opnieuw aandacht besteden aan het thema investeringen en hierover ook in een vroeg stadium in gesprek gaan met de sector. Het voornemen is om in het najaar van 2014 een themabijeenkomst te organiseren over dit onderwerp, om met de betrokken partijen in overleg te gaan over de gewenste aanpassingen in het reguleringskader.
In het kader van duurzaamheid in energietoezicht heeft ACM een visiedocument gepubliceerd. Hierin staat ook uitgelegd dat ACM wel een rol heeft als het gaat om het beoordelen van efficiëntie van investeringen, maar dat ACM geen specifieke taak heeft om te bepalen hoe de transitie naar duurzame energie zou moeten verlopen.
Kwaliteit van het netwerk
Bij de vragen over wat men vindt van de kwaliteit van het netwerk kwamen verschillende reacties. Een aantal partijen (waaronder zowel netbeheerders als afnemers) gaf aan dat kwaliteit breder gezien moet worden dan alleen maar de beschikbaarheid van stroom. Het vrij transporteren van eigen opgewekte stroom, het tijdig aansluiten van windparken of de kwaliteit van zonnestroom inverters zou daar ook onder moeten vallen. Kwaliteit zou vervolgens ook mogen verschillen voor verschillende soorten afnemers, zodat er bijvoorbeeld op een industrieterrein minder storingen zouden zijn dan in een woonwijk. Heel specifiek vraagt een netbeheerder om een bonus voor goede kwaliteit in plaats van zoals nu alleen een compensatievergoeding bij langdurige onderbrekingen.
In 2014/2015 denkt ACM actief mee met het ministerie van Economische Zaken over het wetgevingstraject STROOM, dat zal leiden tot een herziening van de Elektriciteits- en Gaswet.
Specifieke vragen over Europese ontwikkelingen
Op de specifieke vragen over Europese ontwikkelingen werd door sommige partijen geantwoord dat ACM het maatschappelijk nut moet meewegen bij het beoordelen van investeringen, bijvoorbeeld door middel van een maatschappelijke kosten baten analyse (MKBA).
Een andere partij pleit ervoor dat ACM de grensoverschrijdende effecten meeneemt in de beoordeling van een investering, maar vraagt zich af of een MKBA het beste instrument is (vanwege de vraag hoe de baten gedefinieerd zouden moeten worden). Deze partij suggereert dat vanuit ACM/EZ de MKBA-discussie verder gevoerd zou moeten worden en ziet een rol voor universiteiten, vanwege hun onafhankelijke en wetenschappelijke expertise. Ook wijst deze partij op het groter wordende risico dat afschrijvingstermijnen niet in lijn zijn met het economische gebruik van de infrastructuur.
Tot slot is één van de partijen van mening dat het beoordelen van grensoverschrijdende investeringen een bevoegdheid is voor de Europese Commissie (en van grote nationale investeringen voor EZ) en niet voor de nationale toezichthouder. Ook geeft deze partij aan dat in algemene zin investeringen momenteel veel complexer zijn dan in het verleden en dat een netbeheerder de garantie moet hebben dat efficiënte kosten van investeringen terugverdiend kunnen worden om te waarborgen dat investeringen van de grond komen.
ACM zal in 2014/2015 verder bepalen hoe ACM zich zal positioneren in het Europese debat over de beoordeling van grensoverschrijdende investeringen, onder andere op basis van de concrete suggesties die gedaan zijn. De concrete oproep om nog eens goed naar afschrijvingstermijnen te kijken wordt opgepakt in de voorbereiding van de methodebesluiten vanaf 2017 die in 2014/2015 zal starten.