Acm.nl gebruikt cookies om het gebruik van de website te analyseren en het gebruikersgemak te verbeteren. Lees meer over cookies

Afspraken met andere bedrijven over duurzaamheid

U mag duurzaamheidsafspraken maken met concurrenten, leveranciers of afnemers. Bijvoorbeeld om klimaatverandering of dierenleed tegen te gaan, milieuvervuiling te voorkomen of mensenrechten te beschermen. Zorg dat u geen verboden kartelafspraken maakt. Wij geven met 2 uitzonderingen extra ruimte voor duurzaamheidsafspraken.

Snel naar:

Zelf onderzoeken of uw duurzaamheidsafspraak mag

Onderzoek eerst zelf of uw duurzaamheidsafspraak met andere bedrijven mag:

  1. Beoordeel of uw afspraak binnen de concurrentieregels past. Afspraken die de concurrentie niet beperken zijn toegestaan. U mag ook met andere bedrijven afspreken hoe u internationale duurzaamheidsregels gaat volgen als de afspraak aan 4 voorwaarden voldoet.
  2. Gaat uw afspraak over een duurzaamheidsnorm, bijvoorbeeld voor een keurmerk of label? Dan mag de afspraak als die aan 6 voorwaarden voldoet.
  3. Beperkt uw afspraak de concurrentie, maar zijn de voordelen van uw afspraak groter dan de nadelen voor de concurrentie? Dan mag de afspraak als die aan 4 voorwaarden voldoet. U moet dit goed kunnen uitleggen.
  4. Maakt u een afspraak om nationale of Europese duurzaamheidsregels te volgen en voldoet de afspraak aan 4 voorwaarden? Dan doen wij geen onderzoek en treden wij niet op tegen uw afspraak.
  5. Maakt u een afspraak om milieuschade te verminderen en voldoet de afspraak aan 4 voorwaarden? Dan doen wij geen onderzoek en treden wij niet op tegen uw afspraak.

Vraag u ook af hoe andere bedrijven, consumenten en de overheid uw afspraak zouden beoordelen. Bekijk ook de bronnen.

  • Tip

    Wees eerlijk over duurzaamheid tegenover consumenten. Gebruik alleen duidelijke en juiste duurzaamheidsclaims. Lees hoe u het goed doet in onze Leidraad duurzaamheidsclaims.

Komt u er niet uit? Ook niet samen met uw adviseur? Neem dan contact met ons op via info [at] acm [punt] nl (info[at]acm[dot]nl). Wij kunnen uw afspraak informeel beoordelen.

Wij houden toezicht op eerlijke concurrentie en marktwerking. Ziet of hoort u dat een ander bedrijf zich niet aan de regels houdt? Meld dit bij ons.

Afspraken die de concurrentie niet beperken

U mag samenwerken met andere bedrijven voor duurzame producten en diensten zolang u eerlijk concurreert. U mag géén afspraken maken die de concurrentie beperken. Bijvoorbeeld over prijzen, hoeveelheden, kwaliteit of vernieuwing. U mag wel afspraken maken over bijvoorbeeld:

  • Interne bedrijfszaken: afspraken om binnen de branche minder plastic te gebruiken, minder te printen of de temperatuur in gebouwen lager te zetten.
  • Databank: een overzicht maken van duurzame leveranciers en distributeurs. Bijvoorbeeld die arbeidsrechten respecteren of een redelijk loon betalen. Bedrijven die zo’n databank opzetten moeten vrij blijven om ook zaken te doen met bedrijven die niet in de databank staan.
  • Voorlichtingscampagnes: een campagne binnen de branche of een campagne om consumenten bewust te maken van milieueffecten. U mag daarin niet samen reclame maken voor specifieke producten.

U mag ook afspraken maken over:

  • Internationale regels: afspraken om samen internationale duurzaamheidsregels te volgen. Bijvoorbeeld regels over een verbod op import of gebruik van tropisch hout, vervuilende stoffen of kinderarbeid. Uw afspraak moet voldoen aan 4 voorwaarden:

    1. Het enige doel van de afspraak is om samen de internationale duurzaamheidsregels te volgen.
    2. De regels zijn duidelijk omschreven.
    3. De regels zijn verplicht volgens de wet.
    4. De regels worden niet helemaal uitgevoerd of gehandhaafd.

    Gaat het om nationale of Europese duurzaamheidsregels? Dan treden wij niet op tegen uw afspraak als die voldoet aan de 4 voorwaarden.

Afspraken over duurzaamheidsnormen

Bedrijven kunnen regels afspreken om bij te dragen aan duurzame ontwikkeling. Bijvoorbeeld: fossiele brandstoffen of staalfabrieken die op kolen draaien vervangen door duurzamere alternatieven. Zo’n regel of standaard noemen we een duurzaamheidsnorm. Duurzaamheidsnormen kunnen bijvoorbeeld een voorwaarde zijn voor een kwaliteitskeurmerk of -label.

Een duurzaamheidsnorm moet echt bijdragen aan meer duurzaamheid. Bijvoorbeeld met een mechanisme of monitoringsysteem waardoor bedrijven de norm gebruiken.

Een afspraak over een duurzaamheidsnorm is toegestaan als die voldoet aan deze 6 voorwaarden:

  1. Open en transparant: iedereen kan de totstandkoming van de duurzaamheidsnorm controleren. En alle geïnteresseerde concurrenten moeten kunnen meedoen aan de keuze voor een norm.
  2. Geen verplichting voor derden: bedrijven beslissen zelf of zij meedoen.
  3. Hogere duurzaamheidsnorm mogelijk: bedrijven mogen ervoor kiezen om voor zichzelf een strengere norm te gebruiken.
  4. Alleen noodzakelijke informatie delen: alle betrokken partijen wisselen alleen commercieel gevoelige informatie uit die noodzakelijk is om de norm te ontwikkelen, vast te stellen of aan te passen.
  5. Toegankelijkheid: alle bedrijven kunnen op dezelfde manier informatie over de norm krijgen. Bijvoorbeeld over de eisen en voorwaarden voor het gebruik van een label, logo of merknaam. Bedrijven die niet hebben meegedaan met de ontwikkeling van de norm kunnen later alsnog aansluiten.
  6. Geen groot effect op concurrentie: de norm voldoet minimaal aan 1 van deze 2 voorwaarden:
    • De norm leidt niet tot een grote prijsstijging of slechtere kwaliteit.
    • Alle bedrijven die meedoen hebben samen een marktaandeel van maximaal 20% op elke markt waarop de norm invloed heeft.

Sommige afspraken over duurzaamheidsnormen mogen niet. U mag bijvoorbeeld geen afspraken maken over:

  • Kostendoorberekening: samen de kosten door de duurzaamheidsnorm via hogere verkoopprijzen doorberekenen aan klanten.
  • Prijzen: samen prijzen vaststellen van de producten die onder de duurzaamheidsnorm vallen.
  • Verkoop andere producten: samen druk uitoefenen op andere concurrenten dat zij geen producten op de markt brengen die niet aan de duurzaamheidsnorm voldoen.
  • Technologische ontwikkeling: samen technologische ontwikkeling beperken tot de duurzaamheidsnormen die minimaal moeten volgens de wet.

Daarnaast mag u geen afspraken maken met als doel om de productie van de betrokken bedrijven te beperken. Deze afspraken worden namelijk niet gezien als duurzaamheidsnormen.

Voorbeeld: verpakking ontbijtgranen

Producenten hebben de kartonnen dozen van ontbijtgranen in de loop van de tijd steeds groter gemaakt om consumenten te verleiden. De inhoud bleef hetzelfde. Na kritiek van een milieuorganisatie over deze verspilling heeft de branche besloten om de dozen kleiner te maken. Producenten van ontbijtgranen hebben samen een nieuwe standaard voor de verpakking opgesteld, die voldoet aan de 6 voorwaarden en die daarom geen negatieve gevolgen voor de concurrentie heeft. Lees het complete voorbeeld in randnummer 599 van de richtsnoeren horizontale samenwerkingen van de Europese Commissie (informatie in het Engels).

Concurrentiebeperkende afspraken waarbij voordelen groter zijn dan nadelen

Maakt u met andere bedrijven een duurzaamheidsafspraak die nadelig is voor de concurrentie? Bijvoorbeeld omdat de prijzen hoger worden, de kwaliteit verslechtert of er minder keuze is voor uw klanten? Dan mag u de afspraak alleen maken als de (duurzaamheids)voordelen groter zijn dan deze nadelen.

U moet kunnen laten zien dat de afspraak voldoet aan deze 4 voorwaarden:

  1. De afspraak levert efficiëntievoordelen op, waaronder duurzaamheidsvoordelen.
  2. De afspraak is noodzakelijk om de (duurzaamheids)voordelen te behalen.
  3. Uw klanten ontvangen een eerlijk deel van de voordelen.
  4. Er blijft genoeg concurrentie over.

U moet de voordelen goed kunnen uitleggen en de voordelen moeten te controleren zijn. Lees de toelichting en voorbeelden per voorwaarde:

1. De afspraak levert efficiëntievoordelen op, waaronder duurzaamheidsvoordelen

Er zijn efficiëntievoordelen als de productie of distributie van producten, of de technische of economische vooruitgang verbetert.

Voorbeelden van efficiëntievoordelen

  • lagere productie- of distributiekosten
  • minder vervuilende productie- of distributietechnologieën
  • betere productie- of distributieomstandigheden
  • meer productkeuze of betere productkwaliteit
  • een flexibelere infrastructuur
  • minder verstoringen in de toeleveringsketen
  • sneller duurzame producten op de markt brengen
  • betere vergelijking van producten, waardoor klanten beter kunnen beslissen

2. De afspraak is noodzakelijk om de (duurzaamheids)voordelen te behalen

Soms hebben bedrijven elkaar nodig om voordeel te behalen.

Voorbeelden van noodzaak

  • U kunt alleen samen goedkoper of sneller een duurzaamheidsdoel bereiken.
  • Er is goede voorlichting aan consumenten nodig, omdat zij nog niet veel weten over het product en de voordelen.
  • U wilt voorkomen dat andere bedrijven straks profiteren van de investeringen die u in de opstartfase moet doen of voor de promotie van het product.
  • Er zijn grotere volumes of andere schaalvoordelen nodig dan uw bedrijf alleen kan behalen om de vaste kosten van een duurzaamheidsafspraak te dekken.

Zijn er andere mogelijkheden om de voordelen te behalen, die minder nadelig zijn voor de concurrentie? Of is er al genoeg vraag naar de producten die u wilt maken? Dan mag uw afspraak niet.

3. Uw klanten ontvangen een eerlijk deel van de voordelen

De voordelen van uw afspraak moeten voor uw klanten groter zijn dan de nadelen die ontstaan door de afspraak, zodat de totale gevolgen voor uw klanten ten minste neutraal zijn. Er zijn 3 soorten voordelen voor uw klanten:

  • Direct voordeel, zoals een lagere prijs, betere kwaliteit of meer keuze.
  • Indirect voordeel, dat niet bij de klant zelf terechtkomt, maar dat hij wel belangrijk vindt. Bijvoorbeeld een wasmiddel dat niet beter schoonmaakt, maar het water minder vervuilt.
  • Collectieve voordelen, die goed zijn voor een groter deel van de samenleving dan alleen uw klanten. Bijvoorbeeld minder vervuilende brandstof voor auto’s, die voor schonere lucht zorgt.

4. Er blijft genoeg concurrentie over

Voor de producten of diensten die u samen met andere bedrijven levert, moet genoeg concurrentie blijven bestaan. Bijvoorbeeld op prijs, kwaliteit of productkeuze.

Voorbeeld: vetgehalte in voedingsmiddelen

De grootste fabrikanten van bewerkte voedingsmiddelen spreken af om zich te houden aan een advies voor een maximale hoeveelheid vet. Er komt ook een landelijke campagne om consumenten te informeren over de gevaren van te veel vet, met als idee dat in feite alle fabrikanten zich aan het advies voor een maximale hoeveelheid vet houden. Consumenten hebben daardoor minder keuze, omdat producten met veel vet zullen verdwijnen. De fabrikanten kunnen wel nog steeds blijven concurreren op bijvoorbeeld prijs, smaak en andere voedingswaarden, zoals zout. De concurrentie op het vetgehalte zou zelfs groter kunnen worden. Maar zelfs als de afspraak leidt tot een negatief effect op de concurrentie, kan de afspraak zijn toegestaan, omdat de voordelen voor de gezondheid van de klanten groter zijn dan het nadeel voor de concurrentie. Lees het complete voorbeeld en hoe het voldoet aan de 4 voorwaarden in randnummer 602 van de richtsnoeren horizontale samenwerkingen van de Europese Commissie (informatie in het Engels).

Uitzondering: afspraken om nationale en Europese duurzaamheidsregels te volgen

Maakt u een afspraak met andere bedrijven om nationale of Europese duurzaamheidsregels te volgen? Wij treden niet op als uw afspraak voldoet aan 4 voorwaarden:

  1. Het enige doel van de afspraak is om samen de regels te volgen. Uw afspraak gaat niet verder dan daarvoor nodig is.
  2. De regels zijn duidelijk omschreven.
  3. De regels zijn verplicht volgens de wet.
  4. De regels worden niet helemaal uitgevoerd of gehandhaafd.

Voldoet uw afspraak hieraan? Dan doen wij geen onderzoek en leggen wij geen boete op.

Voorbeelden:

Gaat het om een afspraak om samen internationale duurzaamheidsregels te volgen? Dit valt onder afspraken die de concurrentie niet beperken als uw afspraak voldoet aan 4 voorwaarden.

Uitzondering: afspraken om milieuschade te verminderen

Maakt u een afspraak met andere bedrijven om milieuschade te verminderen? Milieuschade is schade aan het milieu door de productie, het transport en de consumptie van producten en diensten.

Milieuschadeafspraken gaan bijvoorbeeld over CO2-uitstoot verminderen, zoals afgesproken in het klimaatakkoord van Parijs. Of over verslechtering van biodiversiteit tegengaan, zoals afgesproken in het biodiversiteitsverdrag van Rio de Janeiro.

Wij treden niet op als uw afspraak voldoet aan 4 voorwaarden:

  1. De afspraak helpt om op een efficiënte manier een internationale norm te volgen of een duidelijk beleidsdoel te bereiken om milieuschade te voorkomen.
  2. De milieuvoordelen zijn groter dan de nadelen voor de concurrentie.
  3. De afspraak is noodzakelijk om de milieuvoordelen te behalen.
  4. Uw klanten ontvangen een duidelijk en goed onderbouwd aandeel van de milieuvoordelen. We omschrijven dit als ‘merkbaar en objectief’ in onze beleidsregel.

Voldoet uw afspraak hieraan? En kunt u dit goed onderbouwen? Dan doen wij geen onderzoek en leggen wij geen boete op.

Nieuwsberichten ACM

Brieven ACM

(Beleids)documenten duurzaamheid ACM

Rapporten en studies duurzaamheid ACM

(Consultatie)reacties ACM

Speeches en presentaties duurzaamheid ACM

Bronnen